Prijetnje pripadnicima naroda koji nisu Srbi, isticanje trobojki, organizovanje četničkih skupova, iscrtavanje uvredljivih, fašističkih grafita su slike koje mjesecima stižu iz Berana. Vikend za nama obilježila su dva šovinistička dešavanja u tom gradu.
U subotu je u selu Gornje Zaostro kod Berana održan neprijavljen četnički skup, kome je prisustvovao i aktuelni potpredsjednik Skupštine opštine Berana Goran Kiković, član Nove srpske demokratije i kandidat za poslanika na listi koalicije Za budućnost Crne Gore. A juče su u beranskim naseljima Hareme, Talum i Obalsko na zidovima kuća dominantno naseljenim bošnjačko-muslimanskim stanovništvom, osvanuli grafiti mržnje na kojima su iscrtani portreti četničkog vojvode Pavla Đurišića i četničkog vođe Draže Mihailovića.
U Crnoj Gori ustalo četništvo. Beogradska nacionalistička i medijska fakinerija opet juriša
Za istoričara Adnana Prekića događaji od prethodnog vikenda nisu nikakva iznenađenje i ocjenjuje da se radi o jednoj politici kontinuiteta djela desničarskih i klerofašističkih snaga u Crnoj Gori koji istorijskim revizionizmom pokušavaju da u javni diskurs države Crne Gore uvedu jedan narativ koji se često viđao posljednjih godina i u Beogradu i širom bivše Jugoslavije – a to je narativ o rehabilitaciji kvinsliških pokreta, konkretno u ovom slučaju, o rehabilitaciji četničkog pokreta.
Milo: Srbija koristi SPC da oživi velikosrpski projekat, Video
“Ovo što se konkretno u Crnoj Gori više puta pokušava, kao i najnoviji događaji sa četničkom proslavom u Gornjem Zaostru i sve ono što je ranije prethodilo samo potvrđuju koliko Crna Gora kao jedno moderno i savremeno građansko društvo toliko toga još treba da uradi da bi došli u situaciju da ove i slične stvari budu predmet opšte osude. Međutim, mi smo još daleko od toga i nažalost ne samo da ove stvari nisu predmet oštre osude cijelog crnogorskog društva nego one su, na moju veliku žalost, i na neki način osnova i vrsta neke predvojničke obuke, jedna osnova za ovu političku platformu nekih stranaka koje djeluju u aktuelnom političkom životu Crne Gore”, kaže Prekić u izjavi za CdM.
Takođe, dodaje i da su jučerašnji grafiti u principu samo nastavak jedne takve politike.
Lice i naličje Crne Gore, rat zastavama i simbolima (video) i fotogalerija
“Znači neko, pretpostavljam da su to u suštini djela nekih mlađih ljudi, koji imaju potrebe da se vode tim negativnim primjerima. To je na neki način posljedica atmosfere koja se stvara tim istorijskim revizionizmom i pokušajem uvođenja desničarskih i klerofašističkih ideja u javni prostor Crne Gore. Mišljenja sam da su ovi grafiti posljedica jedne retrogradne i nakaradne politike”, smatra istoričar Prekić.
Država Crna Gora je, ističe on, u više navrata pokazala jednu vrstu fleksibilnosti i pokušaja, da nekom linijom manjeg otpora dopusti tim ljudima da sami uvide svoje greške.
“Međutim, očito to ne daje dovoljno efekta jer su te retrogradne ideje veoma jake. Ipak, mislim da ovdje nije toliko problem u ulozi države. Problem je što takve ideologije i političke platforme imaju podršku dijela političkih stranaka koje djeluju u političkom životu Crne Gore i u tom smislu imamo najveći problem da umjesto da ovakve stvari dožive opštu i kolektivnu osudu svih ljudi u Crnoj Gori i intelektualnih i kulturnih, ali i političkih elita, imamo jedan dio političkog spektra – desničarsko klerikalni politički spektar koji ne samo da ne osuđuje ovakve ideje nego ih jednostavno afirmiše i podržava, i takve ideje čine osnovu njihovog političkog djelovanja. U tom kontekstu sve ove stvari i ta jedna vrsta hrabrosti, i jedna vrsta, da ga nazovem, bezobrazluka, na taj način potpuno direktno udara na temelje onoga što je moderna i savremena crnogorska država i društvo”, zaključio je Prekić u izjavi za CdM.
Predsjednik Saveza udruženja boraca i antifašista Crne Gore Zuvdija Hodžić kaže da je skup četničkog pokreta u Gornjem Zaostru produžetak litija što nije iznenađujuće s obzirom na to da Crna Gora ima lidere političkih partija koji su četnici, ali i vjerske duhovnike koji su ideološki četnici. On je u izjavi za TVCG naglasio da je neshvatljivo iscrtavanje zgrada i govor mržnje prema pripadnicima bošnjačko-muslimanskog stanovništa u Beranama.
“Radi se o jednoj maloj grupi ljudi zaostaloj intelektualno i moralno koji su zalutila i vremenu i gornjem zaostru. Oni su sjenke na obrazu Crne Gore, a zna se odakle sve to duva. Oni su produžetak litije i želja da se poveže alka. Lanac je jak koliko je jaka najslabija karika. Oni bi da ponovo povežu litije uoči izbora. Jer šta da očekuješ od Pavićevića i društva kad mi imamo lidere političkih opozicionih partija koji su četnici, vjerske činovnike koji su ideološki četnici”, kazao je Hodžić.
Prema njegovim riječima svi ovi pokušaji su minorni u odnosu na ono što se sprema do izbornog dana 30. avgusta. Nakon ovog opipavanja terena on očekuje još veće provokacije.
“No, zaludu sve”, poručio je on.
Stav povodom četničkog okupljanja saopštio je i crnogorski istoričar Boban Batrićević. On u autorskom tekstu objavljenom na Anteni M navodi da je fotografija iz Gornjeg Zaostra po mnogo čemu specifična.
“Ona je kristalan prikaz jedne povampirene politike koja srpski narod i dalje drži u kontejneru velikodržavnih zabluda. Ali ona je jednako komična parada i jedna velika autoparodija”, piše Batrićević.
Prema njegovim riječima onako poređani u novosašivenim uniformama bivše vojske Kraljevine Jugoslavije s četničkim insignijama i zastavama današnji sljedbenici ideja Draže Mihailovića i Pavla Đurišića izgledali su kao kakvo amatersko pozorište koje obilazi pitoreskna šumadijska sela đe se toči dobra šljivovica i okreće praseće pečenje, isto ono kao na protestima ispred crnogorske skupštine 2015. godine.
“Ta jučerašnja živopisna družina i njihova ikonografija u stvari su ogoljena metonimija političke platforme koja se revitalizovala tokom Moleban revolucije kako bi na predstojeće izbore izašla u 2-3 pete kolone”, napisao je Batrićević.
Iscrtavanje grafita u Beranama osudilo je Ministarstvo za ljudska i manjinska prava, sve političke partije, institucija Ombudsmana i predsjednik Opštine Berana Dragoslav Šćekić. Iz vladajuće koalicije smatraju da su grafiti posljedica četničkog okupljanja, dok opozicione partije vjeruju da je to urađeno u režiji DPS-a i tajnih službi.
Šćekić je saopštio je da najoštrije osuđuje ispisivanje grafita i tvrdi da se jasno prepoznaje iz kojih političkih kuhinja dolaze naručeni grafiti u susret izborima.
“Otvoreno sumnjamo da ovakvi postupci dolaze od krugova bliskih aktuelnoj vlasti na državnom nivou, kako bi po već oprobanom scenariju iz 90-tih godina pokušali da u Berane unesu međunacionalne podjele i naruše međuvjerski sklad na način na koji to rade svih ovih godina”, saopštio je Šćekić.
On je poručio građanima da ne dozvole da bilo čiji politički interes i poznati rukopis tajnih struktura “bliskih režimu” poremeti međunacionalni suživot u Beranama.
Šćekić je pozvao tužilaštvo i policiju da u najkraćem roku pronađu i kazne nalogodavce i počinioce ovog sramnog djela.
Zaštitnik ljudskih prava i sloboda Crne Gore, kao i svi građani koji podržavaju demokratske principe i multinacionalne vrijednosti našeg društva, zgrožen je zbog primitivnog čina iscrtavanja uvredljivih grafita u Beranama, saopšteno je iz te institucije.
“Nadamo da će počinilac/oci ovog primitivnog i prizemnog čina biti procesuirani u kratkom roku”, poručuju iz Kancelarije ombudsmana.
za CdM: Aleksandra Obradović
Balkantimes.press