Referendum o nezavisnosti Bosne i Hercegovine održan je 29. februara i 1. marta 1992. Glasalo je ukupno 2.073.568 glasača (izlaznost 63,7%). 99,7% bilo je za nezavisnost, a 0,3% protiv.
Referendumsko pitanje glasilo je:
“Jeste li za suverenu i nezavisnu Bosnu i Hercegovinu, državu ravnopravnih građana, naroda Bosne i Hercegovine – Muslimana, Srba, Hrvata i pripadnika drugih naroda koji u njoj žive?”
Ovo pravo građani Socijalističe Republike Bosne i Hercegovine su iskoristili po Ustavu SFRJ:
„ Pravo i dužnost opština, autonomnih pokrajina, republika odnosno drugih društveno-političkih zajednica je da, u skladu sa sistemom narodne odbrane, svaka na svojoj teritoriji uređuje i organizuje narodnu odbranu i rukovodi teritorijalnom odbranom, civilnom zaštitom i drugim pripremama za odbranu zemlje, a u slučaju napada na zemlju – da organizuje opštenarodni otpor i njime rukovodi…“ * Izvan svake sumnje, ovaj Ustav SFRJ je u odnosu na prethodni (iz 1963. godine) značio priličan pomak u smislu ravnopravnosti republika i pokrajina, mada je također bilo bjelodano da su to bila samo puka „papirnata“ rješenja formalne naravi, koja se nisu previše doticala jugoslavenske političke prakse.
Iz teksta Ustava iz 1974. godine vidljivo je da su se narodi koji tvore SFRJ udružili u tu državnu zajednicu slobodno i svojom voljom, te stoga imaju pravo na samoopredjeljenje do odcjepljenja, republike su suverene države, a narodi koji u njima žive nositelji su suverenosti (što se jasno kaže u članku 3.) . Tako je u Srbiji nositelj suvereniteta srpski narod, u Hrvatskoj hrvatski, u Makedoniji makedonski, it.d.; dakle, nema govora o tomu da se suverenitet pojedine republike može prenijeti na središnju vlast ili bilo koji drugi narod izvan te republike . Isto tako, naglašeno je da se teritoriji članica Federacije ne mogu mijenjati mimo njihove volje , te da svaka od njih ima pravo na obranu .”
Ustav Bosne i Hercegovine
Član I
Bosna i Hercegovina
1. Kontinuitet
Republika Bosna i Hercegovina, čije je zvanično ime od sada “Bosna i Hercegovina”, nastavlja svoje pravno postojanje po međunarodnom pravu kao država, sa unutrašnjom strukturom modificiranom ovim Ustavom, i sa postojećim međunarodno priznatim granicama. Ona ostaje država članica Ujedinjenih naroda i može kao Bosna i Hercegovina zadržati članstvo ili zatražiti prijem u organizacijama unutar sistema Ujedinjenih naroda, kao i u drugim međunarodnim organizacijama.
2. Demokratska načela
Bosna i Hercegovina je demokratska država koja funkcioniše u skladu sa zakonom i na osnovu slobodnih i demokratskih izbora.
3. Sastav
Bosna i Hercegovina se sastoji od dva entiteta: Federacije Bosne i Hercegovine i Republike Srpske (u daljem tekstu “entiteti”).
4. Kretanje roba, usluga, kapitala i lica
Postoji sloboda kretanja širom Bosne i Hercegovine. Bosna i Hercegovina i entiteti neće ometati punu slobodu kretanja, lica, roba, usluga i kapitala širom Bosne i Hercegovine. Nijedan entitet neće provoditi bilo kakvu kontrolu na granici između entiteta.
5. Glavni grad
Glavni grad Bosne i Hercegovine je Sarajevo.
(VENECIJANSKA KOMISIJA, Strasbourg, 18.6.2012. godine, Mišljenje broj 648/2011, CDL-AD(2012)014)
III. Ustavni okvir BiH
A. Državni razina
12. Ustav BiH dogovoren je u Daytonu kao Aneks IV. Općeg okvirnog sporazuma za mir u BiH. Kao što je Venecijanska komisija navela u svojim ranijim mišljenjima, ovim Ustavom, bez izričitog navođenja, uspostavljena je federalna država. On definira dva entiteta, Federaciju BiH i Republiku Srpsku kao konstitutivne dijelove BiH i raspodjeljuje prava i nadležnosti između institucija BiH i institucija entiteta. Njime se uvodi državljanstvo BiH, uz istovremeno priznavanje državljanstva entiteta. Primat Ustava je proklamiran u odnosu na zakone i ustave
entiteta, a Ustavni sud BiH nadležan je za utvrđivanje usuglašenosti ustava entiteta sa Ustavom BiH. Dakle, prisutni su uobičajeni elementi federalne države.
13. Prema članku I./1 i I./3 Ustava BiH i Republika Srpska i Federacija BiH koja „nastavlja svoje pravno postojanje prema međunarodnom pravu kao država, sa svojom unutarnjom strukturom koja je izmijenjena ….“. Dakle, entiteti su dio unutarnje strukture BiH i ne mogu biti suverene države po sebi.
balkantimes.press
Napomena o autorskim pravima: Dozvoljeno preuzimanje sadržaja isključivo uz navođenje linka prema stranici našeg portala sa koje je sadržaj preuzet. Stavovi izraženi u ovom tekstu autorovi su i ne odražavaju nužno uredničku politiku The Balkantimes Press.
Copyright Notice: It is allowed to download the content only by providing a link to the page of our portal from which the content was downloaded. The views expressed in this text are those of the authors and do not necessarily reflect the editorial policies of The Balkantimes Press.