Crna Gora-Nekom možda začuđavajuće, nekom sasvim normalno, u to ne bih ni ulazio, ali činjenica je da danas skoro pa ni jednan vjerski objekat u Francuskoj nije u vlasništvu crkve. Oni su vlasništvo države i njenih teritorijalnih zajednica. Zašto i otkad?
Francuzi su isto ovo pitanje, o kojem bruji crnogorska javnost danima, raspravili prije nekih stotinak godina. Da budem precizan, 1905. godine. Te godine je crkva odvojena od države i prevdiđeno je bilo zakonom o crkvenoj imovini koji je donešen 9. decembra 1905. da se ‘nacionalizuju’ svi vjerski objekti na teritoriji Francuske. Naišli su na burne reakcije i na logično negodovanje Katoličke crkve i pape Pija X koji je bio na čelu iste u to vrijeme. Na zahtjev države da se formiraju tzv. parohalna iliti vjerska udruženja, kao što su to već prethodno uradili kolege protestanti, odgovor iz Vatikana je bio jasan i čvrst. Papa je francuskom sveštenstvu zabranio formiranje takvih struktura jer bi one mogle da dovedu u pitanje kredibilitet i hijerarhijsku strukturu Rimokatoličke crkve.
Cilj ovih svojevrsnih vjerskih organizama je bio da preuzmu organizacionu ulogu u vjerskim obredima u kojima država više nije trebalo da učestvuje.
Dvije godine kasnije, nakon brojnih rasprava i debata, biva donešen zakon koji je u potpunosti razjasnio dileme oko crkveno državne imovine. Pazite sad ovaj model:
Svi vjerski objekti sagrađeni prije 1905. godine i čije vlasništvo ne može da dokaže ni jedno vjersko udruženje, od te godine postaju vlasništvo države koja ih daje na korištenje u svrhe kulta onima koji su ih i do 1905. koristili.
Zvuči poznato?
Samo vjerske građevine sagrađene nakon 1905. godine su stoga u potpunosti vlasništvo onih koji su ih izgradili, tj. eparhija i vjerskih udruženja kojima je izgradnja vjerskih objekata bila odobrena.
Napokon, 1924. godine Sveta Stolica i Francuska pronašle su zajednički jezik stvaranjem posebnog oblika biskupskog udruženja, koje omogućava Svetoj Stolici unutrašnje organizovanje, upravljanje troškovima i održavanje službe iliti kulta u vjerskim objektima. Biskupiska udruženja su, dakle, svojevrsan oblik vjerskog udruženja koje se izvršava funckiju (katoličke) crkve u sekularnoj državi Francuskoj.
Možda se čini da je odluka određenog režima u to vrijeme bila svojevrsna sankcija koju je Republika izrekla Katoličkoj crkvi, lišivši je slobodnog raspolaganja vjerskim dobrima koja su joj do tada pripadala, ali to možda ipak predstavljalo i značajnu prednost za godišnji budžet Vatikana. Po tom zakonu, novi vlasnik tih dobara je odgovoran za njihovo održavanje. Upotreba vjerskih objekata za bogoslužje ne umanjuje ni u kom slučaju obveze njihovog vlasnika, stoga je, iako podvojena od crkve, država i dalje imala ulogu u održavanju i drugim radovima, što se najviše odnosilo na katedrale koje su zahtijevale konstantno održavanje i dorađivanje nezavršenih djelova.
Taj teret koji je država sebi donijela ovim zakonom nije zanemarljiv jer je broj vjerskih objekata u vlasništvu države porastao na otprilike nekih 40 300 crkava i katedrala o kojim se država morala konstatno brinuti i koje je morala konstantno održavati.
Izvor: nisamnamjerno.wordpress.com