Dok su se najviši američki zvaničnici i evropski lideri sukobili oko pitanja kao što su vrednosti, demokratija i Ukrajina na Minhenskoj bezbednosnoj konferenciji tokom vikenda, kineski ministar spoljnih poslova Wang Yi održao je bilateralne sastanke sa nekoliko visokih evropskih zvaničnika, uključujući šeficu EU za spoljnu politiku i bezbjednost Kaju Kallas, njemačkog kancelara Olafa Scholza i generalnog sekretara NATO-a Marka Ruttea.
“Ne postoji fundamentalni sukob interesa ili geopolitički sukobi između Kine i EU”, rekao je Wang tokom sastanka s Kallas u subotu, dodajući da Peking “podržava sve napore koji vode ka miru i podržava Evropu da igra značajnu ulogu” u procesu mirovnih pregovora u vezi s ratom u Ukrajini.
Odgovor EU bio je nešto rezervisaniji, a Kallas je rekla da je EU spremna da “nastavi sa dijalogom i sarađuje u odabranim oblastima, kao što su trgovina, ekonomska pitanja i klimatske promjene”.
Pozvala je Peking da zaustavi izvoz robe dvostruke namjene u Rusiju, za koju je rekla da podstiče tekući rat Moskve protiv Ukrajine.
Wangove primjedbe bile su u oštroj suprotnosti s kritikom potpredsjednika SAD-a JD Vancea na račun evropskih zemalja. Umjesto da istakne prijetnje koje predstavljaju Rusija i Kina, Vance je optužio evropsku vladu da cenzurira desničarske stranke i ne kontrolira migraciju.
“Ono što me brine je prijetnja iznutra, povlačenje Evrope od nekih od njenih najosnovnijih vrijednosti, vrijednosti koje dijele sa Sjedinjenim Američkim Državama”, rekao je on u prkosnom govoru koji je zaprepastio evropske zvaničnike u Minhenu.
Nekoliko evropskih lidera brzo je odbacilo Vanceove primedbe, a nemački ministar odbrane Boris Pistorius je rekao da je karakterizacija evropske politike koju je američki potpredsjednik okarakterisao kao “neprihvatljiva”.
Rijetki otvoreni sukob između SAD-a i evropskih zemalja dogodio se nakon što su najviši američki dužnosnici, uključujući državnog sekretara Marca Rubija, savjetnika za nacionalnu sigurnost Mikea Waltza i Trumpovog izaslanika za Bliski istok Stevea Witkoffa, u nedjelju odletjeli u Saudijsku Arabiju na razgovore o ratu Ukrajine i Rusije s ruskim diplomatama.
Na iznenađenje mnogih evropskih čelnika, specijalni izaslanik SAD-a za Ukrajinu i Rusiju Keith Kellogg rekao je u Minhenu da evropske zemlje neće biti dio bilo kakvih mirovnih pregovora između Rusije i Ukrajine, u kojima će posredovati SAD.
Analitičari kažu da je napor Kine da ojača angažman s Evropom dio plana Pekinga da iskoristi podjele između Washingtona i njegovih evropskih saveznika.
“Kinesko držanje se odnosi na iskorištavanje uočenih grešaka bilo koje američke administracije”, rekao je Mathieu Duchatel, direktor međunarodnih studija u francuskoj političkoj grupi Institut Montaigne.
On je za Glas Amerike rekao telefonom da je trenutna tenzija između SAD-a i evropskih zemalja stvorila priliku za Peking da “oslabi transatlantski savez prema kineskoj politici”.
S obzirom da je američki predsjednik Donald Trump zaprijetio da će uvesti carine evropskim zemljama, drugi stručnjaci kažu da bi rastuća napetost u transatlantskim odnosima mogla natjerati EU da ublaži svoju politiku prema Kini.
“Pošto Evropa ne može sebi priuštiti da istovremeno vodi dva trgovinska rata, biće teško za EU i zemlje članice EU da održe kritičnu politiku prema Kini”, rekao je Matej Simalcik, izvršni direktor Centralnoevropskog instituta za azijske studije, za Glas Amerike u intervjuu u Tajpeju.
Posljednjih sedmica, predsjednica Evropske komisije Ursula von der Leyen, koja je podstakla EU da usvoji odlučniju politiku protiv Kine, više puta je govorila da je blok otvoren za poboljšanje odnosa s Kinom.
Evropa “mora da se konstruktivno angažuje sa Kinom – da pronađe rješenja u našem zajedničkom interesu”, rekla je ona tokom uvodnog govora na Svjetskom ekonomskom forumu u Davosu prošlog mjeseca.
Očekuje se da će se američko-evropske veze održati
Iako bi evropske zemlje mogle razmotriti prilagođavanje svoje politike prema Kini, neki evropski analitičari kažu da je malo vjerovatno da će se ovi pokušaji pretvoriti u fundamentalni pomak europskih politika prema Kini i SAD-u.
“SAD i Evropa su jedni drugima najvažniji trgovinski partneri, tako da ne mislim da će doći do [potpunog] transatlantskog prekida”, rekla je Sari Arho Havren, saradnik na Institutu Royal United Services.
Evropske zemlje “ispituju teren i gledaju šta se može učiniti, ali u isto vrijeme evropski zvaničnici su rekli šta god da se desi s Kinom, to mora biti pošteno”, rekla je ona za Glas Amerike u telefonskom razgovoru, dodajući da će ovi faktori spriječiti EU da u potpunosti “povuče” svoje ranije stavove o Kini.
Osim toga, Duchatel iz Instituta Montaigne je rekao da odluka Pekinga da imenuje bivšeg kineskog ambasadora u Francuskoj Lu Shayea, istaknutog diplomatskog “vuka ratnika”, za svog specijalnog predstavnika za evropska pitanja znači da je malo vjerovatno da će Kina učiniti velike ustupke u svojim odnosima s EU.
“Luovo imenovanje predstavlja nefleksibilnost u vezi sa svime što je važno”, rekao je on za Glas Amerike, dodajući da su neke evropske diplomate rekle da će novi kineski specijalni izaslanik “pretvoriti svaki diplomatski sastanak u neku vrstu ideološke konfrontacije koja ne vodi do zajedničkog stava” između Pekinga i evropskih zemalja.
Dok fundamentalne razlike Kine i EU oko pitanja kao što su partnerstvo Pekinga s Rusijom i trgovinske neravnoteže ostaju neriješene, neki kineski akademici kažu da rastuća napetost između SAD-a i evropskih zemalja i dalje nudi priliku Pekingu i Evropi da “povećaju međusobno povjerenje”.
“Sve veća napetost u transatlantskim odnosima stvorila je novo okruženje za Kinu da ublaži odnose s EU, ali to ne znači da će evropske zemlje smanjiti svoje kritike zbog partnerstva Pekinga s Rusijom ili kineskog stanja ljudskih prava”, rekao je za Glas Amerike Shen Ding-li, stručnjak za međunarodne odnose sa sjedištem u Šangaju.
Napomena o autorskim pravima: Dozvoljeno preuzimanje sadržaja isključivo uz navođenje linka prema stranici našeg portala sa koje je sadržaj preuzet. Stavovi izraženi u ovom tekstu autorovi su i ne odražavaju nužno uredničku politiku The Balkantimes Press.
Copyright Notice: It is allowed to download the content only by providing a link to the page of our portal from which the content was downloaded. The views expressed in this text are those of the authors and do not necessarily reflect the editorial policies of The Balkantimes Press.